نکات قابل توجه برای زندگی روشن

پاسخ خود آزمایی های زبان فارسی 3 در ادامه مطلب

• پاسخنامه درس 1
• خودآزمایی ص 13
• 1- قواعد نحوی: آنها بسیار کوشا هستند ، (درست) ، دانش آموزان به مدرسه می رود ، (نادرست)
•      قواعد معنایی: کتاب ها در قفسه گنجیدند (درست) ، کتاب ها در آسمان پرواز می کنند. (نادرست)
• 2-         1.صامت + مصوت کوتاه: وَ ، نه                 CV
•             صامت + مصوت بلند: بو ، را                 CVC 
• 2.صامت + مصوت کوتاه + صامت   دَر ، سَر             CVC 
• صامت + مصوت بلند + صامت                     بار ، ناز                         CC 
• 3. صامت + مصوت کوتاه + صامت + صامت  سرد ، دشت ،       CVCC 
• صامت + مصوت بلند  + صامت + صامت       ساخت ، کارد          CCC
• 3- رعایت نکردن قواعد هم نشینی ، رعایت نکردن قواعد نحوی و رعایت نکردن قواعد معنایی
•                                                                                     جمله
•                                   نهاد                             گزاره
•                             گروه اسمی        گروه اسمی          فعل
•                           ابوعلی سینا             مفعول         می کرد
•                                                       تدریس
• 5- گل: صامت + مصوت کوتاه + صامت ، رعد: صامت + مصوت کوتاه + صامت + صامت
• خویشتن خویش (خیش) صامت+ مصوت بلند + صامت ، تن: صامت+ مصوت کوتاه + صامت
• دانشمند: دا: صامت+ مصوت بلند
•             نِش: صامت+ مصوت کوتاه + صامت
•             مند: صامت + مصوت کوتاه + صامت + صامت
• ÷1خورشید: (خور: (خُر) صامت + مصوت کوتاه + صامت) ، (شید: صامت + مصوت بلند + صامت)
• مؤذّن: (مُ: صامت+ مصوت کوتاه) ، (ءَذ: صامت + مصوت کوتاه + صامت) ، ذِن: صامت + مصوت کوتاه + صامت)
• بنفشه: (بَ: صامت+مصوت کوتاه) ، (نَف: صامت + مصوت کوتاه+ صامت) ، (شِه: صامت + مصوت کوتاه)
• ماه: (صامت + مصوت بلند + صامت).
• درس 2
• خودآزمایی ص 19  نوع تکواژها
• 1- اختر شناسان – اختر (تکواژ آزاد قاموسی) / شناس (تکواژ آزاد قاموسی)/ ان (تکواژ وابسته تصریفی (علامت جمع)
• 2- تاریخچه – تاریخ (تکواژ آزاد قاموسی) / چه (تکواژ وابسته اشتقاقی)
• 3- آفریدگار – آفریده (تکواژ آزاد قاموسی) / گار (تکواژ وابسته اشتقاقی)
• 4- نیکوترین – نیکو (تکواژ آزاد قاموسی) / ترین (تکواژ وابسته تصدیفی)
• 5- گل خانه – گل (تکواژ آزاد قاموسی) / خانه (تکواژ آزاد قاموسی)
• 6- دانش پژوه – دان (تکواژ آزاد قاموسی) / ـِ ش (تکواژ وابسته اشتقاقی) / پژوه (تکواژ آزاد قاموسی)
• 2- شاعری غزلی بی معنا و بی قافیه سروده بود. جمله مستقل ساده – آن را نزد جامی بُرد. جمله ی مستقل ساده – پس از خواندن آن گفت: «(که) همان طوری که دیدید ، در این غزل از حرف الف استفاده نشده است.» جمله ی مستقل مرکب. جامی گفت: «(که)بهتر بود (که)از سایر حروف هم استفاده نمی کردید!» جمله ی مستقل مرکب.
• 3.4- به عهده ی دانش آموز می باشد.
• درس 3
• خودآزمایی ص 29
• 1- ? موضوع ساده ای که می تواند نگران کننده باشد ، این است که کاهش انرژی بدن ، می تواند باعث عصبانیت شما شود.
• ? اکنون شرکت های تعاونی موقعیت خوبی دارند. یا اکنون شرکت های تعاونی از موقعیت خوبی برخوردارند.
• ? مجریان این طرح باید جرئت خطر کردن داشته باشند.
• ? نبودن (نبود) برنامه ی مناسب مانع انجام به موقع فعالیت های ورزشی شده است.

? کاهش بارندگی در سال گذشته ، در کمبود منابع آب زیرزمینی بی تأثیر نیست. (یا مؤثر بوده است).

• ? بخش بعدی برنامه را ملاحظه نمایید. یا    به بخش بعدی برنامه توجه فرمایید.
• ? مورّخان جرأت افشای کشف خود را پیدا کردند. یا    مورخان جرأت کردند ، کشف خود را افشا کنند.
• ? تأکید بر چنین تمرین هایی باعث تقویت مهارت های نگارشی می شود.
• ? در این مواقع انسان دچار خودخواهی می شود که سودی ندارد.
• ? حسن به برادرش گفت که مقاله ات منتشر شده است. حسن به برادرش گفت که مقاله ام منتشر شده است.
• 2- رازی ، راضی / خان ، خوان / تور ، طور / قریب ، غریب / قالب ، غالب / اَلم ، عَلَم / آجل ، عاجل / اساس ، اثاث / اَمَل ، عَمَل / متألّم ، متعلّم / القا ، الغا / ثواب ، صواب / حایل ، هایل / حُوزه ، حوضه / حیات ، حیاط /
• 3-         پرور + ـِ ش + گاه + ی                 زیب + ا + پسند + ی
•             نا + جوان + مرد + ی                   سر + افراز + ی
•             فرا + فکن + ی                           فرمان + برد + ار + ی
•             فرا + گیر + ی
• 2- (بر ، فرو) خوردن – (بر ، وا ، باز) داشتن – (بر) چیدن – (باز ، بر) گشتن – (بر) آشفتن – (بر) انگیختن – (فرو ، بر) بستن – (فرا ، وا ، در) رسیدن – (فرا ، فرو ، بر ، در) گرفتن – (فرو ، در) بردن – (فرو) ریختن –    (باز ، بر) گرداندن – (باز ، فرا) خواندن – (وا ، فرو) دادن – (فرو ، در) غلتیدن – (فرو ، در ، بر ، ور) کشیدن – (باز ، فرو ، وا ، در) ماندن – (باز ، در) خواستن – (باز ، فرو ، وا) گذاشتن .
• - ? او در منزل استیجاری (اجاره ای) زندگی می کند.
•       ? همه ی بچّه ها به او احسنت گفتند.
•       ? مسح سر و پا از اعمال وضو است.
• درس 8
• خودآزمایی ص 63
• 2- از شیوه داستانی و رمان گونه بهره گرفته است و همچنین متن آمیخته به آرایه های ادبی می باشد.
• 3- بن مضارع تمامی این مصدرها یک تکواژ است.
• آموز – آویز – افزا – آلا – بخش – پرداز – پیوند – سپار (سپر) – فروش – گو – دو

درس 9 
خودآزمایی ص 74

• - می گرید ← ابر می گرید 
•                              جمله (2 جزیی)

•                               نهاد             گزاره
•                         گروه اسمی                     فعل
•                                  ابر                       می گرید
• خواهی فرستاد (تو بسته ای خواهی فرستاد)                          
• جمله (3 جزیی)
•            
•                                            نهاد                   گزاره
•                                           
•                                             تو        مفعول            فعل

                                                           تو  بسته ای        خواهی فرستاد

• - می ترسند (کودکان از تاریکی می ترسند)   
• جمله (3 جزیی با متمم)
•                                             
•                                             نهاد                 گزاره
•                                          
•                                           کودکان           متمم         فعل
•                                                                                                                                                                            از تاریکی    می ترسند
• - نامیده بودم: من او را بی بی نامیده بودم                                         
• جمله (4 جزیی با مفعول و مسند)
•                                              نهاد                      گزاره
•                                                 من           مفعول      مسند      فعل
•                                                                                                                                                        
•                                                  او را          بی بی   نامیده بودم
• پ) ابر می گرید ← فعل می گرید ناگذر است و جمله به همین دلیل مجهول نمی شود.
• - تو بسته ای خواهی فرستاد ← بسته ای فرستاده خواهد شد.
• - کودکان از تاریکی می ترسند ← می ترسند گذرا به مفعول نیست و مجهول نمی شود.
• - من او را بی بی نامیده بودم ← او بی بی نامیده شده بود.
• ت) فعل های «می گرید» و «می ترسند» باید با کمک تکواژ گذرا ساز (ان) ، گذرا به مفعول شوند و پس از آن مجهول شوند.
• می گرید ← او ابر را می گریاند ← ابر گریانده می شود.
• کودکان از تاریکی می ترسند ← او کودکان را از تاریکی می ترساند ← کودکان از تاریکی ترسانده می شوند.
• 2- تمامی جمله ها دو جزیی بی فعل هستند.
• تمامی جمله ها دو جزیی بی فعل هستند.

                     جمله                 جمله              جمله                      جمله                        جمل

• 
       نهاد    گزاره     نهاد     گزاره      نهاد      گزاره          نهاد     گزاره            نهاد         گزاره
•   صبح    به خیر     نوروزتان  پیروز    عیدتان      مبارک            سفر     به خیر   پیوندتان    مبارک
•     
•         جمله
•                                           جمله                              جمله
•   نهاد       گزاره              نهاد       گزاره                 نهاد       گزاره
• قدم نورسیده مبارک                      دست      خوش                 خدا        حافظ
• درس 10
• خودآزمایی ص 78
• 1- خوالیگر: آشپز و امروزه رایج نیست ، دشخواری: دشواری ، امروزه رایج نیست و شکل قدیم واژه ی دشواری است. خوان= سفره ، امروزه رایج نیست.
• 2- سنبل ← سمبل ، اجتماع ← اشتماع ، انبساط ← امبساط ، دست بند ← دس بند ، منبر ← ممبر ، ینبوع ← یمبوع (چشمه) ، سنباده ← سمباده .
• درس 11
• خودآزمایی ص 89
• 1- ?- شنیدم که شتری در تنگنایی افتاد و صندوق مروارید که ]بار آن بود[ شکست.
•      ?- اگر هوشمندی به حقیقت و باطن توجه کن ، زیرا صورت و ظاهر از بین می رود و باطن پایدار می ماند.
• ?- من از روییدن خار بر سر دیوار دانستم که انسان پست از بالانشینی ارزش و اعتبار انسانی به دست نمی آورد.
•      ?- اگر می خواهی همواره خوشبخت و کامیاب باشی ، راه و رسم بردباری را از مورچه بیاموز.
•      ?- دوباره پلک دلم می پرد (کنایه از آمدن مهمان) این نشانه ی چیست؟ (نشانه ی آن است که) کسی به مهمانی می آید.
• 2- برای بازنویسی می توان ابتدا ابیات را همراه با برداشت خود نوشت ، سپس به گسترش معانی و ایجاد ارتباط منطقی بین آن ها پرداخت و با استفاده از توضیحات و توصیفات ظریف به نوشته شاخ و برگ داد.

3- بازنویسی این شعر نیز تکلیف دانش آموزی می باشد.

• درس 12
• خودآزمایی ص 96
• 1- نزاجا: نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران
• نهاجا: نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران
• اتکا: اتحادیه ی تعاونی های کارکنان ارتش
• هما: هواپیمایی ملّی ایران
• 2- پوش ← پوشش (مشتق) ، تن پوش (مرکب) ، روپوش (مرکب) ، سرپوش (مرکب) ، شیک پوش (مرکب) ، پوشاک (مشتق) ، پوشه (مشتق)
• نوش ← بهنوش (مرکب) ، خوش نوش (مرکب) ، نوشین (مشتق) ، شادنوش (مرکب) ، نوشابه (مشتق مرکب)
• کوش ← کوشش (مشتق) ، کوشا (مشتق) ، سخت کوش (مرکب) ، کوشا (مشتق) ، ... .
• 3- رعنا ، تماشا ، سوگند ، پروانه ، پیکان ، فرمان
• 4- لاد = دیوار ، پرویزن = غربال ، گشن = انبوه ، آزفنداک = رنگین کمان
• 5- روان شناسی – گفتمان – پژوهشگری – نیم سال – خودآموز – آسیب شناسی
• 6- سکّو ، ملاّروم ، معلّم ، خاصیّت ، ابهّت ، دکّان ، جادّه ، ضالّه
• 7- تکلیف دانش آموزی