نکات قابل توجه برای زندگی روشن

پاسخ خود آزمایی های زبان فارسی 

• درس 13
• خودآزمایی ص 103
• 1) حُر ، قرن ، دلیل ، فرقه ، تحفه ، مصیبت ، نابغه
• 2) مجانین ، طلاّب ، کبار (کُبَرا) ، وکلا ، اوصیا
• 3) کدخدا رضا بیمار شد. (شاخص) ، کدخدای ده بیمار شد. (هسته ی گروه اسمی)
• خواهر زهرا ، دوست خوبی است. (شاخص) ، خواهرِ من بسیار مهربان است. (هسته ی گروه اسمی)
• 4) باغبان ، مستمند ، استوار ، دودمان ، یادگار
• 5) معطوف: منظره ی غروب خورشید زیبا و چشم نواز است.
•     معطوف به مسند
• بدل: خانم امیری ، معلم ما ، روش تدریس فوق العادی دارد.
•                          بدل
• تکرار: من فقط تو را دیده ام ، تو را                         مادر تو فرشته ای ، فرشته
•                                   تکرار                             تکرار
• درس 14
• خودآزمایی ص 109
• 1.2- پاسخ به عهده ی دانش آموزان است.
• 3- جیغ زنان – دور زد ، رد کرد – محو – نگاه کرد ، زل زد – حرکت می کرد – می مالید – توی ،             داخل – خشن
• درس 15
• خودآزمایی ص 115
• 1- کتاب رنگِ کاغذِ کتاب زرد بود.
•                         تصاویر جلد کتاب ، جالب است.
• کاغذ                  پیشنهادِ خریدِ کاغذ تصویب شد.
•                         روشِ تهیه یِ کاغذ جالب است.
• 2- قانون  نانوشته                                    دستگاه  قضایی
•         وابسته ی پسین صفت بیانی                     وابسته ی پسین صفت بیانی
• کرسی استادی  ادبیات  (استادی: وابسته پسین: مضاف الیه ، ادبیات: وابسته ی مضاف الیهِ مضاف الیه)
• دیوار  بلند  باغ  (بلند: وابسته ی پسین: صفت بیانی ، باغ: وابسته ی پسین: مضاف الیه)
• •         فیلم برداری: وابسته ی پسین ، مضاف الیه ، نو: وابسته ی وابسته پسین ، صفت بیانی)
• •         3- چِشم و چَشم ، خَرمن و خِرمن ، تجرِبه و تجرُبه ، مَحبّت و مُحبّت ، ترجُمه و ترجِمه ، مَداد و مِداد
• •         4- نوشتن قطعه ی ادبی بر عهده ی دانش آموزان است.
• 5- دوستی متمم اسم برای واژه ی افتخار و دانایان متمم اسم برای واژه ی دوستی. افتخار کردن «به» و دوستی کردن «با» شش دستگاه   دوربین  فیلمبرداری  نو (شش: وابسته ی پیشین ، صفت شمارشی ، دستگاه: وابسته ی وابسته و ممیز ،
• درس 16
• خودآزمایی ص 123
• 1- نوشتن مطلب طنزآمیز بر عهده ی دانش آموزان است.
• 2- بررسی دو نمونه از کتاب ادبیات سال گذشته بر عهده دانش آموزان است.
• 3- تلفظ درست: غِرّه مشو ، متمِّم فعل ، مصاحِب خوب ، مصوِّت کوتاه ، مضاف اِلیه
• درس 17
• خودآزمایی ص 130
• - با جابه جایی هسته و وابسته:
• 1- گلاب ← آبِ گل ، جوانمرد ← مرد جوان ، کارنامه ← نامه ی کار ، سفیدرود ← رود سفید
• - بدون جابه جایی هسته و وابسته:
• صورت حساب ← صورتِ حساب ، صاحب خانه ← صاحبِ خانه ، کیف دستی ← کیف دستی ، جانماز ← جای نماز ، صاحبدل ← صاحبِ دل
• 2- جامعه شناس ← کسی که جامعه را می شناسد.                  طالع بین ← کسی که طالع را می بیند.
• دوربین ← وسیله ای که دور را می بیند.                               پارچه فروش ← کسی که پارچه را می فروشد.
• کامیاب ← کسی که کام را می یابد.
• - مفعول همراه با وابسته: زیبارو ← کسی که رویی زیبا دارد.                بلند قد ← کسی که قدی بلند دارد.
•                                                     مفعول  وابسته                                       مفعول  وابسته
• سیاه پوست ← کسی که پوست سیاه دارد.                             بد اخلاق ← کسی که اخلاق بد دارد.
• خوش خط ← کسی که خط خوش دارد.
•  درس 18
• خودآزمایی ص 135
• 1- دارالحکومه: دخیل نشان دار (ال) ، دارالتّولیه= دخیل نشان دار (ال) ، بین المللی: دخیل نشان دار (ال) ، من البدو الی الختم = دخیل نشان دار (من ، ال ، الی ، ال) ، لغایت: دخیل نشان دار (لِ= حرف جر) ، عظیم الجثه: دخیل نشان دار (ال) ، قلیل البضاعه: دخیل نشان دار (ال) ، سخاوتمند: سخاوت دخیل بی نشان ، مند= وند فارسی ، مسلوب الاراده = دخیل نشان دار (ال)
• 2- هر دو واژه از کلمات دخیل عربی نشان و قید هستند. ولی در معنا کاملاً متفاوت می باشند و شباهت در تلفّظ نباید موجب به کار بردن این واژه ها به جای یکدیگر شود. مع الوصف به معنای «با این که» «با این توصیف» و «با این همه» می باشد ، و مع الأسف به معنای «دریغ» ، «افسوس» ، «با تأسف» و «متأسفانه»       می باشد.
• 3- گزینه ی «د» درست است ؛ در زبان فارسی می توان از همه ی امکانات استفاده کرد با ذکر این نکته که «بسیار کم» فارسی است و کاربرد آن از معادل های دیگر بهتر است
• درس 19
• خودآزمایی ص 145
• 1.2.3- پاسخ به عهده ی دانش آموزان است.
• 4- گلزار ← اسم + وند (مشتق) ، گلشن ← ساده ، گلنار ← اسم + اسم (مرکب) ، گلدان ← اسم + وند (مشتق) ، گلاب ← اسم + اسم _مرکب) ، گل ساز ← اسم + بن مضارع (مرکب) ، گلاب پاش ← اسم + اسم + بن مضارع (مرکب) ، گلدار ← اسم + بن مضارع (مرکب) ، گل شهر ← اسم + اسم (مرکب) ، گل پوش ← اسم + بن مضارع (مرکب) ، گلستان ← اسم + وند (مشتق) ، گل زیبا ← ترکیب وصفی ← گل: ساده / زیبا مشتق ، ساقه ی گل ← ترکیب اضافی (ساقه: مشتق ، گل: ساده) ، گل بوته ← اسم + اسم (مرکب) ، بوته ی گل ← ترکیب اضافی ، (بوته: ساده ، گل: ساده) ، گل دوزی ← اسم + بن ماضی + وند ← (مشتق مرکب)
• درس 20
• خودآزمایی ص 152
• 1- افشانه ← افشان (بن مضارع) + ه (وند) ← اسم
• نمودار ← نمود (بن ماضی) + ار (وند) ← اسم
• کارانه ← کار (اسم) + انه (وند) ← اسم
• بیچاره ← بی (پیشوند) + چاره (اسم) ← صفت
• سبزه زار ← سبزه (اسم) + زار (وند) ← اسم
• سیمینه ← سیم (اسم) + ینه (وند) ← صفت
• 2- با ادب            پیشوند: انسان با ادب دوست همه است.
•                         حرف اضافه: انسان با  ادب خود می تواند دیگران را جذب کند.
• بی نام                پیشوند: آدم بی نام و نشانی بود.
•                         حرف اضافه: بی  نام تو نامه کِی کنم باز.
• بی کار                پیشوند: او بیکار و بی عار می گشت.
•                         حرف اضافه: زندگی انسان بی کار و تلاش معنا ندارد.
• باهنر                 انسان باهنر همیشه پیروز است.
•                         هرکس با  هنر خود به مرتبه ای می رسد.
• 3- اندوه + گین ← اندوهگین (صفت) ، خشم + گین ← خشمگین (صفت) ، گوش + ه ← گوشه (اسم) ، روز + ه ← روزه (اسم) ، نا + خوانا ← ناخوانا (صفت) ، نا + بینا ← نابینا (صفت)
• 4- (دودمان ، ساختمان) ، (هنرکده ، دانشکده) ، دردناک ، غمناک) ، کوهسار ، چشمه سار) ، (ماه وش ، پریوش) ، (تندیس ، طاقدیس)
• 5- سرانجام ← سَرَنجام ، دوستداران ← دوسداران ، فرآیند ← فرایند ، نرم افزار ← نرمَفزار ،
•  سخت افزار← سَختَفزار
• درس 21
• خودآزمایی ص
• 1- نقش ایجاد ارتباط ← فردا هوا ابری و بارانی خواهد بود.
• نقش محمل اندیشه ← با شنیدن و خواندن واژه های «سرد» و «فصل زمستان» می اندیشیم و حکم می دهیم: «فصل زمستان سرد است».
•      ] به این ترتیب زبان وسیله ای برای اندیشیدن و تفکر ما شده است تا چنین حکمی را صادر کنیم.[
• نقش حدیث نفس ← با خود می اندیشم سال تحصیلی چه زود سپری شد و من بی خبر از گذر زمان
• نقش آفرینش ادبی ← آدمی در عالم خاکی نمی آید به دست            عالمی دیگر بباید ساخت و ز نو آدمی
• 2- نقش ایجاد ارتباط اساسی ترین نقش زبان می باشد. انسان به عنوان یک موجود اجتماعی نیازمند است که با دیگران زندگی کند از علم و دانسته های آنان استفاده کند و دانسته های خود را به دیگران منتقل کند ، همچنین نیازمند تبادل احساسات یعنی همدلی و همزبانی نیز هست. بنابراین نقش ایجاد ارتباط کارکرد بیشتری دارد.
• 3- زبان تکیه گاه اندیشه است یعنی به دلیل وجود زبان است که انسان قادر به اندیشیدن است ، اگر انسان از زبان بی بهره بود نه می توانست فکر کند و نه می توانست دانسته هایش را به دیگران منتقل کند ، پس می توان گفت که انسان بدون زبان نمی توانست به حیات خود ادامه دهد.
• 4- «گ» در واژه هایی مانند: تشنه + گ + ان ، همیشه + گ + ی ، نویسنده + گ + ان
• «ک» در واژه هایی مانند: پله + ک + ان ، نیا + ک + ان
• «ج» در واژه هایی مانند: سبزی + ج + ات ، مربا + ج + ات ، ترشی + ج + ات
• «و» در واژه هایی مانند: گیسُ + و + ان ، آهُـ + و + ان ، ابرُ + و + ان
• «ا» در واژه هایی مانند: نکته + ا + ی ، خانه + ا + ی ، نامه + ا + ی
• درس 22
• خودآزمایی ص 171
• - پاسخ خودآزمایی 3و2و1 به عهده ی دانش آموزان می باشد.
• 4- هر کدام از واژه های داده شده به متممی با حرف اضافه ی خاص خود نیازمندند. مانند: مراجعه به خانه ، لبریز از نکته های آموزنده ، نگریستن به مناظر زیبای طبیعی و استفاده از آرایه های ادبی.
• درس 24
  خودآزمایی ص 181

• ناشکری ← ن / ا             / ش / ـُـ / ک / ر / ی
•                    ص   م          ص     م     ص  ص  م                             3 هجا
• کشتارگاه ← ک / ـُـ / ش / ت / ا / ر / گ / ا / ه
•                        ص   م     ص    ص م   ص  ص  م  ص                     3 هجا
• نامردمی ← ن / ا / م / ـَـ / ر / د / ـُـ / م / ی
•                     ص  م  ص  م   ص  ص   م    ص  م                             4 هجا
• بی سر و سامانی ← ب / ی / س / ـَـ / ر / ـُـ / س / ا / م / ا / ن / ی
•                                ص   م     ص    م    ص   م    ص    م  ص  م  ص  م                                6 هجا
•  هم دردی ← ه / ـَـ / م / د / ـَـ / ر / د / ی
•                       ص   م   ص  ص  م    ص  ص  م                              3 هجا